एयरबस ए–३२० मा सफ्टवेयर गडबडी, विश्वभर उडान प्रभावित

एयरबसले आफ्नो ए–३२० अन्तर्गतका करिब ६ हजार विमानमा तत्काल सफ्टवेयर परिवर्तन आवश्यक परेको बताएपछि विश्वभरका एयरलाइन्सहरूले शनिबार थप उडान रद्द र डिलेको घोषणा गरेका छन्।‍

अक्टोबरमा जेटब्लूको एक उडानमा देखिएको प्राविधिक खराबीको मूल्यांकन गरेपछि एयरबसले आफ्ना ग्राहकलाई ‘तत्काल सावधानी अपनाउन’ अनुरोध गरेको थियो।

एयरबसका अनुसार ‘तीव्र सौर्य विकिरणले उडान नियन्त्रण प्रणालीका महत्त्वपूर्ण डेटा बिगार्ने जोखिम’ देखिएको छ। यसले अहिले सेवामा रहेका ए–३२० परिवारका धेरै विमान प्रभावित हुनसक्ने बताइएको छ। सफ्टवेयर परिवर्तन अधिकांश विमानमा केही घण्टामै सकिने भए पनि करिब एक हजार विमानमा भने यो प्रक्रिया हप्तौँ लाग्नसक्ने एक स्रोतले एएफपीलाई जानकारी दिएको छ।

एयर फ्रान्सले शनिबार अतिरिक्त कति उडान रद्द हुनेछन् भन्ने गणना भइरहेको र प्रभावित यात्रुहरूलाई एसएमएस तथा इमेलमार्फत व्यक्तिगत रूपमा सूचित गरिँदैछ भनेर जनाएको छ। यसले शुक्रबार मात्र ३५ उडान रद्द गरेको थियो। कोलम्बियाली एयरलाइन्स एभियाङ्काले आफ्नो करिब ७० प्रतिशत फ्लिट सफ्टवेयर समस्याबाट प्रभावित रहेको जनाएको छ।

युरोपियन युनियन एभियसन सेफ्टी एजेन्सी (ईएएसए)ले एयरबसले समस्याबारे सूचित गरेपछि आवश्यक सुरक्षा उपायहरू लागू गर्ने जानकारी दिएको छ। “यी कदमहरूले उडान तालिकामा केही समय अवरोध ल्याउन सक्छन्, तर यात्रु सुरक्षा नै पहिलो प्राथमिकता हो”, ईएएसएले भनेको छ।

उडान नियन्त्रण कम्प्युटर निर्माता थेल्स कम्पनीले आफ्ना उपकरणहरू एयरबसका विशिष्टताअनुसार पूर्ण रूपमा मिल्दो रहेको र ईएएसए/एफएएबाट प्रमाणित भएको स्पष्ट पारेको छ। थेल्सका अनुसार, समस्याग्रस्त सफ्टवेयर भने आफूअन्तर्गत पर्दैन। यसैबीच, एयरबसले आफ्ना सिफारिसका कारण यात्रु र ग्राहकलाई परेको असुविधाबापत क्षमायाचना गर्दै व्यावहारिक अवरोध स्वीकार गरेको छ।

अक्टोबर ३० मा जेटब्लूद्वारा सञ्चालित ए–३२० विमानमा कम्प्युटर त्रुटि देखिएपछि नियन्त्रण कठिन बनेको थियो। क्यानकुन–नेवार्क मार्गमा उडान गरिरहेकै अवस्थामा विमान अचानक तल झरेको थियो। पाइलटहरूले आपतकालीन रूपमा फ्लोरिडाको टाम्पामा अवतरण गराउनुपरेको थियो। केही यात्रु घाइते भएको स्थानीय अधिकारीहरूको उद्धरण गर्दै अमेरिकी मिडियाले जनाएका छन्।

जेटब्लूले घटनाबारे प्रत्यक्ष टिप्पणी नगरे पनि ए–३२० र ए–३२१ मोडेलमा आवश्यक परिवर्तन शुरू गरिसकेको जनाएको छ। अमेरिकन एयरलाइन्सले पनि चेतावनीपछि सफ्टवेयर अद्यावधिक प्रक्रिया अघि बढाएर करिब ३४० प्रभावित विमानमध्ये ‘धेरैजसो’ शनिबारसम्ममा नियमित सेवामा फर्कने अपेक्षासहित ‘धेरै डिले’ हुने चेतावनी दिएको छ।

युनाइटेड एयरलाइन्सले समेत शुरूमा आफू प्रभावित नभएको बताएको भए पनि पछि ६ वटा विमानमा समस्या देखिएको र केही उडान प्रभावित हुने जानकारी दिएको छ। डेल्टा एयर लाइन्सले आवश्यक अद्यावधिक शनिबार बिहानसम्म पूरा गर्ने जनाएको छ।

एयर इन्डिया, एभियाङ्का, फिलिपिन्स एयरलाइन्स तथा सेबु प्यासिफिकलगायत क्यारियरहरूले समेत उडान डिले, रद्द र पुनः बुकिङका जानकारी क्रमशः सार्वजनिक गरिरहेका छन्। फिलिपिन्समा मात्र शनिबार ४० भन्दा बढी घरेलु उडान रद्द गरिएको थियो।

सन् १९८८ देखि उत्पादन हुँदै आएको ए–३२० एयरबसको सबैभन्दा बढी बिक्री हुने विमान हो। सेप्टेम्बरसम्म एयरबसले करिब १२ हजार २५७ विमान बिक्री गरेको छ। यो संख्या बोइङ ७३७ सँग उस्तै स्तरमा रहेको छ।