सिथाबिले मथेको मुद्दामा अदालतले प्रस्ट रूपमा भन्यो कि जन्मसिद्ध रूपमा प्राप्त नागरिकता कुनै व्यक्तिको रोजाइ होइन, त्यो उसको अस्तित्वसँग जोडिएको अधिकार हो, जसलाई जबरजस्ती छोड्न लगाउनु अन्याय हो।

मेक्सिकोमा ‘गल्ती गर्दा मात्र सिकिन्छ’ भन्ने कथन प्रचलित छ। ब्राजिलमा प्रायः गल्ती गर्नु मानवीय स्वभाव हो भन्ने शब्द दोहोर्‍याइन्छ, जसले मानवलाई पूर्ण बन्न गल्ती स्विकारेर अघि बढ्ने प्रेरणा दिन्छ।

बेलायतमा केही डाक्टर र नर्सको गल्तीका कारण नागरिकले शारीरिक, मानसिक र आर्थिक दुःख भोग्नुपरेको देखिन्छ। गलत निदान, शल्यक्रियामा त्रुटि, अमर्यादित व्यवहार, यौन दुर्व्यवहारजस्ता घटना हुने गरेका छन्।

नेपाली जो विदेशमै जन्मे-हुर्किए, उनीहरू आफ्नो मौलिक पहिचान खोज्न थाल्छन्। नेपाली भाषा-संस्कृतिमा चासो देखाउँछन्, यतै केही गर्न चाहन्छन् तर नागरिकता नहुँदा उनीहरूको त्यो लगाव ‘भावना’मै सीमित हुन्छ।

उल्लेख्य मात्रामा युवायुवती जेल जीवन बिताउन बाध्य हुनु उर्वर जनशक्ति खेर जानु हो। त्यसैले दण्ड सजायलाई साँच्चिकै सुधारको लागि प्रयोग गर्ने हो भने सम्भव भएसम्म कम दोषीलाई मात्र जेल सजाय सुनाइनुपर्छ।

गणतन्त्रलाई मजबुत पार्ने हो भने हुन नसकेका कामहरू गरेर देखाउन अनिवार्य छ। तिमीभन्दा हामी बढी छौँ भनेर दिनैपिच्छे फरक दलले नारा जुलुस गरेर मात्र आक्रोश थाम्न सकिँदैन।

शहर बजारमा सार्वजनिक यातायात जति प्रभावकारी ढंगले प्रयोग गर्न सकियो, उति नै ट्राफिक व्यवस्थापन सहज हुने संसारकै अनुभवबाट सिक्न सकिन्छ।

जुराका पहाडमा खेलिहिँडेका बथानका बथान हरिणहरू हेर्नुको मजा अविस्मरणीय हुन्छ। सिंगो टापुमा एउटा-एउटा पब, पसल, हुलाक, पेट्रोल पम्प र डिस्टिलरी छन्। बस्नका लागि एउटा होटलसहित केही कटेज छन्।