महिला खेलाडीको ‘पोसाक’ नतोक्न फ्रान्सलाई राष्ट्रसंघको आग्रह

फ्रान्सले सन् २०२४ को पेरिस ओलम्पिकमा आफ्ना खेलाडीलाई मुस्लिम पोसाक ‘हिजाब’ लगाउन प्रतिबन्ध लगाएपछि संयुक्त राष्ट्रसङ्घले मङ्गलबार महिलाका लागि अधिकांश पोशाक नियमको विरोध गरेको जनाएको छ। 

संयुक्त राष्ट्रसंघीय मानवअधिकार कार्यालयकी प्रवक्ता मार्टा हर्टाडोले जेनेभामा पत्रकारसँग भनिन्, “कसैले पनि महिलामाथि के लगाउनुपर्छ वा लगाउनु हुँदैन भन्ने कुरा थोपर्नु हुँदैन।” फ्रान्सका खेलमन्त्रीले धर्म निरपेक्षतासम्बन्धी देशको कडा नियमअनुसार खेलाडीलाई खेलका बेला हिजाब लगाउन प्रतिबन्ध लगाइने बताएपछि हर्टाडोको यो टिप्पणी आएको स्थानीय सञ्चारमाध्यम द लाेकलले जनाएको छ। 

फ्रान्सकी खेलकुदमन्त्री एमेली ओडिया–कास्टेराले खेलकूदका क्रममा कुनै पनि धार्मिक प्रतीकको प्रदर्शन गर्न सरकारले विरोध गरेको बताइन्। “यसको अर्थ के हो? यसको अर्थ कुनै पनि प्रकारको धर्म परिवर्तनमा प्रतिबन्ध लगाउनु हो। यसको अर्थ सार्वजनिक सेवाहरूमा पूर्ण तटस्थता हो,” उgले फ्रान्स–३ टेलिभिजनसँगको कुराकानीमा भनेकी छन्। 

हर्टाडोले फ्रान्सको अडानलाई संकेत गर्दै भनिन्, “फ्रान्सको टोलीले हिजाब लगाउने छैन।” महिलाविरुद्ध हुने सबै प्रकारका भेदभाव उन्मूलनसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय महासन्धिले विभेदकारी प्रथालाई अस्वीकार गरेकोबारे पनि उनले जोड दिइन्।

“कन्भेन्सनको कुनै पनि राज्य पक्ष (यस मामलामा फ्रान्स)को दायित्व छ। सामाजिक वा सांस्कृतिक ढाँचाहरू परिमार्जन गर्नुहोस् जुन दुवै लिङ्गको हीनता वा श्रेष्ठताको विचारमा आधारित छन्,” हर्टाडोले भनिन्। 

“कुनै समूहविरुद्ध भेदभावपूर्ण व्यवहारले हानिकारक परिणाम निम्त्याउन सक्छ। यही कारण धर्म वा विश्वासको अभिव्यक्तिमा प्रतिबन्ध, पहिरन छनौट, वास्तवमा विशिष्ट परिस्थितिमा मात्र स्वीकार्य छ,” उनले भनिन्, “यसको अर्थ ‘सार्वजनिक सुरक्षा, सार्वजनिक व्यवस्था, वा सार्वजनिक स्वास्थ्य वा नैतिकताको वैध चिन्ताहरूलाई आवश्यक र समानुपातिक रूपमा सम्बोधन गर्ने परिस्थितिहरू’ हो। 

फ्रान्समा धार्मिक पहिरनको विषय देशको धर्मनिरपेक्षतासम्बन्धी कडा नियमको मर्मसम्म पुग्छ। यसको उद्देश्य राज्यलाई धार्मिक मामिलामा तटस्थ राख्नु हो र नागरिकहरूलाई आफ्नो धर्मको स्वतन्त्र अभ्यास गर्ने अधिकारको प्रत्याभूति दिनु हो। फ्रान्सको कानूनले केही सन्दर्भमा राज्यका विद्यालय र सरकारी कर्मचारीहरूले ‘आडम्बरी’ धार्मिक प्रतीकहरू लगाउन निषेध गरेको छ। यसले सन् २०१० मा पूरै अनुहार ढाक्न प्रतिबन्ध लगाएको थियो।

फ्रान्सको राज्य परिषद्ले गत जुनमा महिला फुटबल खेलाडीले हिजाब नलगाउने निर्णय सार्वजनिक गरेको थियो।