युक्रेनले पहिलो पटक डिसेम्बर २५ मा क्रिसमस मनाउँदै

काठमाडौँ– रुससँग झन्डै दुई वर्षदेखि युद्धमा रहेको युक्रेनले यस वर्ष डिसेम्बर २५ (आज) क्रिसम डे मनाउँदैछ। 

जनवरी ७ तारिखमा रुस, युक्रेन, ग्रीस, इथियोपिया र इजिप्टमा अर्थोडक्स क्रिसमस मनाइन्छ। संसारमा करिब २४ करोड अर्थोडक्स क्रिस्चियनहरू छन्। रुसले जनवरी ७ मा क्रिसमस मनाउँदा युक्रेनले आज मनाउनुलाई राजनीतिक कारणको रूपमा व्याख्या गरिएको छ।

युक्रेनमा अर्थोडक्स ईसाईहरू बढी छन् र उनीहरूले जनवरी ७ मा यो पर्व मनाउँदै आएका थिए। युक्रेन सरकारले रुसले पछ्याउने परम्पराहरू पालना गर्दैन।

युक्रेनी सरकारको यो निर्णयले आफू रुसको गुलाम होइन र आफ्नो परम्परालाई पालना गर्दैन भन्ने देखाएको छ। 

‘द गार्डियन’को रिपोर्टका अनुसार रुस र युक्रेनमा जुलियन क्यालेन्डर पालना गरिन्छ। यसबाहेक, रुस जस्तै, युक्रेनका अधिकांश मानिसहरू अर्थोडक्स ईसाई धर्मका अनुयायी छन्। जुलाई २०२३ मा, युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदोमिर जेलेन्स्कीले एउटा बिल अनुमोदन गर्दै क्रिसमस अबदेखि डिसेम्बर २५ मा मनाउने र सार्वजनिक बिदा दिने घोषणा गरेका थिए। उक्त बिलमा युक्रेनले अब पश्चिमी देशको ‘ग्रेगोरियन क्यालेन्डर’ पछ्याउने र यसैले जनवरी ७ को सट्टा २५ डिसेम्बरमा क्रिसमस मनाउने उल्लेख छ।

‘स्काई न्यूज’का अनुसार जेलेन्स्कीको यो कदमलाई देशको चर्चको समर्थन पनि प्राप्त भएको छ। वास्तवमा, चर्चले यो पनि विश्वास गर्छ कि युक्रेन रुसबाट अलग भएको धेरै वर्ष बितिसकेको छ।

यसबाहेक रुस र युक्रेन अहिले शत्रु बनेका छन्। त्यसकारण, त्यहाँ कुनै कारण छैन कि रुसी परम्पराहरू अझै पछ्याउनुपर्छ। चर्च र युक्रेनका धेरै संस्थाहरूले रुसी भाषा र संस्कृति त्याग्न पनि जोड दिइरहेका छन्।

युक्रेनी सांसद किरा रुडिक भन्छिन् "क्रिसमसको मिति परिवर्तन गर्ने निर्णय निकै महत्वपूर्ण थियो। हामी युरोपको साथमा छौँ र उनीहरूको परम्परालाई पछ्याउनेछौँ। अब हाम्रा छोराछोरीले पनि यही बाटो पछ्याउने छन्। प्रजातन्त्र र विकासको बाटोमा हिँडेका देशलाई पनि चिन्नेछन्।"

२५ वर्षीया विद्यार्थी टेटियाना भन्छिन् "म पहिलो पटक २५ डिसेम्बरमा क्रिसमस मनाउनेछु। यो निश्चित रूपमा अलि अनौठो देखिन्छ, तर यो सही तरिका र परम्परा हो।"

अर्थोडक्स क्रिसमस र क्याथोलिक क्रिसमस भनेको को हो ?
अर्थोडक्स र क्याथोलिक चर्चबीच केही आधारभूत भिन्नताहरू छन्। यही कारणले गर्दा जब विश्वभरका क्याथोलिक चर्चहरूले डिसेम्बरमा क्रिसमस सप्ताह मनाउँछन्, अर्थोडक्स चर्चहरू यसबाट टाढा रहन्छन् र जनवरी ७ मा क्रिसमस मनाउँछन्। उनीहरूले जुलियन क्यालेन्डर मान्छन्, जसमा क्रिसमस जनवरी ७ मा पर्छ। ग्रेगरियन क्यालेन्डरले भने डिसेम्बर २५ मा क्रिसमस मान्छ।

यस्तै, क्याथोलिक चर्चको प्रमुखलाई पोप भनिन्छ, अर्थोडक्स चर्चको प्रमुखलाई पेट्रिआर्क भनिन्छ।

११ औँ शताब्दीमा, ईसाई धर्म दुई भागमा विभाजित थियो। पहिलो रोमन क्याथोलिक, धेरै ईसाईहरू यसका अनुयायी हुन्। दोस्रो अर्थोडक्स, यसलाई सामान्यतया रुसी अर्थोडक्स पनि भनिन्छ। २०१६ मा  पोप फ्रान्सिस र पेट्रिआर्क किरिलले मेक्सिकोमा पहिलो पटक भेटेका थिए।