बजेट अभावले एकीकृत मिलनबस्ती निर्माणमा ढिलाइ

गोरखा– भूकम्पपीडितलाई स्थानान्तरण गर्न निर्माण थालिएको गोरखाको भीमसेन थापा गाउँपालिका–५, लामाचौरस्थित एकीकृत मिलनबस्ती निर्माण कार्यमा ढिलाइ भएको छ।

धाँजो फाटेर जोखिमपूर्ण अवस्थामा रहेको बस्तीमा २०७२ वैशाखमा गएको भूकम्पले थप क्षति पुगेपछि रिठ्ठेपानी, धरमपानी, पाण्डेगाउँ, डाँडागाउँ र नयाँबस्तीका भूकम्पपीडितलाई पुनर्स्थापना गर्न शुरू गरेको झण्डै आठ वर्ष बितिसक्दा पनि अझैसम्म बस्ती निर्माण हुन सकेको छैन। स्थानीयकै पहलमा २०७३ पुसदेखि लामाचौरमा बस्ती निर्माण थालिएको भए पनि बजेटको अभावमा काम सम्पन्न हुन नसकेको एकीकृत मिलनबस्ती पुनर्निर्माण तथा विकास समितिका अध्यक्ष सुककुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए।

“सरकारले उपलब्ध गराउने रु तीन लाख  अनुदानसहित अपुग रकम घरधनीबाट पनि संकलन गर्ने र केही आर्थिक सहयोग जुटाएर बस्ती निर्माण गर्ने योजना बनाइएको थियो,” उनले भने, “पहिलो किस्ताको रकम प्राप्त गर्न ढिलाइ हुने भएपछि ऋण नै खोजेर काम थाल्नुपर्ने बाध्यता भयो, अहिले ऋण पनि बढ्दै गएको छ, बस्ती निर्माण पनि सम्पन्न गर्न सकिएको छैन।”

बस्ती निर्माण गर्न लामाचौरमा १०५ रोपनी जमिनमा प्रतिपरिवारलाई करिब ६ आना जग्गा पुग्ने गरी १३८ घर निर्माण थालिएको थियो। “निर्माण थालिएकामध्ये ९० घर निर्माण भइसकेका छन्,” अध्यक्ष श्रेष्ठले भने, “पचास घरमा अहिले स्थानीय बस्न थालिसकेका छन्।” उनले बाँकी रहेका घर निर्माणकै प्रक्रियामा रहेको बताए।

कतिपय घरधनीबाट प्रतिबद्धता गरेअनुसारको रकम प्राप्त हुन नसक्दा पनि समस्या भएको अध्यक्ष श्रेष्ठको भनाइ छ। “निर्माण हुन बाँकीमध्ये केहीको अन्यत्रै घर भएकाले एकीकृत मिलनबस्तीमा घर बनाउन नचाहेको अवस्था छ,” उनले भने, “तत्काल केही घर नबनाई नहुने अवस्था छ, बजेट नहुँदा समस्या भएको छ।”

घरधनीले प्रतिबद्धता गरेअनुसारको रकम उठे ऋण तिर्न नसके पनि तत्काल बनाउनुपर्ने अवस्थामा रहेका बाँकी घर बनाउन सकिने समितिले जनाएको छ। बाँकी रहेका घर निर्माण गर्न आर्थिक स्रोतको खोजी भइरहेको अध्यक्ष श्रेष्ठले बताए।

“घर निर्माण गर्न तत्काल बजेट प्राप्त हुने अवस्था देखिएन,” उनले भने, “अन्यत्रबाट भए पनि आर्थिक स्रोत जुटाउन सकिन्छ की भनेर लागिपरेका छौँ।”

बस्तीमा प्रत्येक परिवारका लागि चार कोठाको दुई तला भएको घर निर्माण गरिएको छ। एउटा घर निर्माण गर्दा करिब ६ लाख ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढी खर्च भएको समितिले जनाएको छ। बस्तीभित्र विद्युत्, सडक, खानेपानी तथा ढल निर्माण लगायतका काम भइरहेका छन्। ३० वटा घर ‘अक्सफाम’ नामक गैरसरकारी संस्थाको सहयोगमा निर्माण गरिएका हुन्।