जलवायु परिवर्तनले चक्रवात वृद्धि : अध्ययन

जलवायु परिवर्तनले चक्रवात गेमीको हावा र वर्षालाई थप शक्तिशाली बनाएकाले यस वर्षको शुरूमा फिलिपिन्स, ताइवानलगायत मुख्य भूमि चीनमा दर्जनौँ मानिसको ज्यान लिएको मौसमविले बताएका छन्।

गेमीले गत जुलाईमा फिलिपिन्समा बाढी र पहिरो निम्त्याउँदा कम्तीमा ४० जनाको ज्यान लिई ताइवान र चीनमा अवतरण भएको थियो। चीनमा मौसम प्रणालीका कारण भएको भारी वर्षाले ५० जनाको ज्यान लिनुका साथै तीन लाखलाई विस्थापित गरेको थियो। 

मौसमी घटनामा जलवायु परिवर्तनको भूमिकाको मूल्यांकन गर्न सहकर्मी–समीक्षा विधिको नेतृत्व गर्ने वर्ल्ड वेदर एट्रिब्युसन (डब्ल्यूडब्लूए)ले चक्रवातबाट बढी प्रभावित फिलिपिन्स, ताइवान र चीनको अनुगमन गरेको थियो। डब्ल्यूडब्लूएले मानव सिर्जित जलवायु परिवर्तनका कारण हावाको गति सात प्रतिशत वृद्धि भएको तथा वर्षा पनि बढेको निष्कर्ष निकालेको छ।

‘इम्पेरियल कलेज लन्डन’को ‘ग्रान्थम इन्स्टिच्युट–क्लाइमेट चेन्ज एन्ड द इन्भाइरनमेन्ट’का निर्देशक राल्फ तौमिललाई उद्धृत गर्दै अध्ययनले तातो समुद्र र वातावरणले अधिक शक्तिशाली र लामो समयसम्म टिक्ने र घातक चक्रवातलाई जन्म दिइरहेको जनाएको छ।

मौसमसम्बन्धी अनुसन्धानकर्ताले इम्पेरियल कलेज लन्डनद्वारा विकसित नयाँ दृष्टिकोणको प्रयोग गरी उष्ण आँधीबेहरीका सम्बन्धमा अध्ययन गरेका थिए। यो विधिले उष्णकटिबन्धीय चक्रवातलाई पार गर्न कम्प्युटर मोडलिङ प्रयोग गर्दछ।

एसिया–प्रशान्त क्षेत्रले लामो समयदेखि चक्रवातसँग जुधिरहेको बेला, वैज्ञानिकहरूले ‘चक्रवातको अन्तर र गेमीले निम्त्याएको प्रभाव’लाई थप व्याख्या गरेका छन्। वैज्ञानिकहरूले बाढी व्यवस्थापन र लक्षित चेतावनीका लागि आह्वान गर्दै आँधीको सम्भावित प्रभावको बारेमा थप जानकारी प्रदान गरेका छन्। चक्रवात सानसानले जापानमा अवतरण गरेपछि यो अध्ययन रिपोर्ट जारी गरिएको हो।