बागमतीले बगायो घरखेत, बिरामीलाई अस्पताल लैजाने बाटो नै छैन

पाटन– ललितपुरको लगनखेलबाट सडकयात्रा तय गर्दा करिब ४२ किलोमिटर दूरीमा पर्छ, आश्राङ। बागमती गाउँपालिका–६ आश्राङ लुकुनीबेसी पुग्दा केही दिनअघिसम्म फाँटमा लहलह फलिरहेको धान देख्न पाइन्थ्यो। घ्याम्पे दहबाट घट्टेखोलासम्मको सुन्दर फाँटमा पाकेको धानले पहेँलपुर भएको दृश्य स्थानीय हरिप्रसाद घिमिरेको सम्झनामा मात्रै छ। “लहलह झुलेर मनमोहक देखिएका धान भित्र्याउने बेला भएको थियो, बिहीबार रातिदेखि परेको पानीपछि उर्लिएर आएको बागमतीले त्यो सबै सखाप गर्‍यो। सात हजार मुरी धान फल्ने सबै खेत खाइदियो, बगर बनाइदियो,” उनले भने। 

दशैँअघि थन्क्याइसक्ने तयारी गरिएको धान बालीसहित उब्जाउ हुने खेत बगरमा परिणत भएपछि आश्रङका किसान निराश छन्। बाढी आउनुभन्दा पहिलो यहाँको फाँटमा करिब एक हजार ५००  रोपनी खेत रहेको वडाध्यक्ष नारायण भोम्जनले बताए। “सबैतिर बाटो बन्द छ, बिरामी हुँदा अस्पताल लैजानसक्ने अवस्था छैन, घरमा रासन सकिन लाग्यो। सबैतिर बेहाल छ,” अध्यक्ष भोम्जनले भने,“वडामा क्षतिको विवरण संकलन गर्ने काम भइरहेको छ। तत्काल राहत दिनुपर्ने नौ परिवार छन्, सुकुम्बासी बस्तीका पाँच घर बगायो, अरु पाँच घर पनि चर्केका छन्, बस्न मिल्दैन। यहाँ दुई दर्जनजति निजी घरमा क्षति पुगेको छ।”

बागमती गाउँपालिकाका १, २, ४, ६ र ७ नम्बर वडा बागमती नदी किनारमा पर्छन्। अरू वडामध्ये आश्रङले धेरै क्षति बेहोर्नुपरेको छ। बाढीले वडा नं ५ इकुडोलको पक्की पुल बगाएको छ। गाउँपालिकाबाट वडा कार्यालयसम्म पुग्ने सडक ५० भन्दाबढी स्थानमा भत्किएको छ। कलवन भन्ने ठाउँमा स्थानीय रणबहादुर दर्लामीको घर तथा यहाँको झोलुंगे पुल खोलाले बगाएको छ।

यस्तै, कान्तिलोकपथको बगुवाको सवारीसाधन आवतजावत गर्ने पुल नै बागमतीले बगाएको छ। वर्षाले निम्त्याएको विपत्तिका कारण ललितपुरको दक्षिणी भेगमा रहेका तीन स्थानीय तह सडक, विद्युत् र सञ्चार सम्पर्कविहीन बनेका छन्। विपत्तिका कारण महाकाल, बागमती, कोञ्ज्योसोमका स्थानीयले धनजन र मानवीय क्षति बेहोर्नुपरेको राहत र उद्धारका लागि सञ्चार समन्वय नहुँदा समस्या भइरहेको छ। यहाँका बिरामीलाई उपचारका लागि लिनुपर्दा हेलिकप्टरको प्रयोग बाध्यात्मक बनेको छ। आइतबार र सोमबार हेलिकप्टरबाट प्युटार र गोटिखेलबाट बिरामीलाई पाटन अस्पताल पुर्‍याइयो। बुधबार हेलिकप्टरबाट राहत सामग्री यहाँ ल्याइएको थियो। “लेले चन्दनपुर सडक, मध्यमार्गी लोकमार्ग बन्द छ, विद्युत्‌का खम्बा ढलेका छन्। जसका कारण पाटनबाट गाउँपालिकासम्म आउन असहज भएको छ,” महाकाल गाउँपालिका अध्यक्ष गणेशबहादुर केसीले भने।

बाढीपहिरोबाट गोटीखेलको हिलसाइज अंग्रेजी माध्यमिक विद्यालय, वैतर्णीधाम मन्दिर, वन कार्यालय भवन, टुंगन इलाका प्रहरी चौकी बगाएको छ। अवरुद्ध रहेको कान्तिलोकपथ खुलाउनका लागि डोजर प्रयोग गरेर सडक सफा गर्ने काम भइरहेको बागमती गाउँपालिका अध्यक्ष वीरबहादुर लोप्चनले जानकारी दिए। “अहिले तीनपाने भन्ज्याङसम्म एकतर्फी सडक सञ्चालन हुन्छ, डोजर प्रयोग गरेर सफा गर्‍यौँ, अब छपेलीसम्म सफा हुन्छ,” उनले भने।

ठोस्ने खोलामा आएको बाढीका कारण कोञ्ज्योसोम गाउँपालिकाका–३ दल्चोकीको सिलिंगेबेसी २२ वटा घर बगाएको उपाध्यक्ष राजनप्रसाद घिमिरेले जानकारी गराए। “पालिकाभित्र ४० घर बगाएको र पुरिएको छ, वडा नं २ शंखुमा चार घर, सिलिंगेबेसीमा २२ घर र वडा नं १ चौघरेमा एक घर क्षति भएको छ। तीन जनाको ज्यान गएको छ,” उनले भने। 

दक्षिणपूर्वी भेगमा रहेको महाकाल गाउँपालिका बाढीपहिरोमा परेर १३ जनाले ज्यान गुमाएको र अझै पाँच जना बेपत्ता रहेको महाकाल गाउँपालिका उपाध्यक्ष डोल्मामाया लामाले बताइन्। “बाढीपहिरोले मानवीय क्षतिका साथै धेरै भौतिक क्षति भएको छ, यहाँ शुक्रबारदेखि कार्यालय खुल्न सकेको छैन, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत नै पालिका कार्यालय पुग्न सक्नुभएको छैन,” उनले भनिन्।