अमेरिका र चीनबीच व्यापार सम्झौतामा हस्ताक्षर

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिका र चीनबीच व्यापार सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको घोषणा गरेका छन्। उनले भारतसँग पनि चाँडै यस्तै सम्झौता हुने अपेक्षा गरिएको बताए।

अमेरिकी वाणिज्यमन्त्री हावर्ड लुटनिकले ब्लुमबर्ग टिभीलाई जानकारी दिँदै यो हप्ताको शुरूमै सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको बताएका हुन्। यद्यपि, लुटनिक र ट्रम्प दुवैले सम्झौताका विस्तृत विवरण भने सार्वजनिक गरेका छैनन्।

ट्रम्पले बिहीबार राति ‘हामीले भर्खरै चीनसँग हस्ताक्षर गर्‍यौँ’ भन्दै सम्झौताको पुष्टि गरेका थिए। लुटनिकले यो सम्झौतामा दुई दिनअघि नै ‘हस्ताक्षर र छाप लगाइएको’ जानकारी दिए।

यो सम्झौता मेको शुरूमा जेनेभामा भएको प्रारम्भिक वार्ताको परिणाम हो। उक्त वार्ताले दुवै पक्षलाई ठूला भन्सार शुल्कवृद्धि स्थगित गर्न प्रेरित गरेको थियो, जसले दुई देशबीचको धेरैजसो व्यापार रोक्ने खतरा बढाएको थियो। पछि लन्डनमा भएको वार्ताले थप छलफलका लागि रूपरेखा तय गरेको थियो र ट्रम्पले उल्लेख गरेको पछिल्लो सम्झौताले त्यसलाई औपचारिकता दिएको देखिन्छ।

“राष्ट्रपतिले यी सम्झौताहरू आफैँ पूरा गर्न मन पराउनुहुन्छ। उहाँ सम्झौता निर्माता हुनुहुन्छ। हामी एकपछि अर्को सम्झौता गर्नेछौँ,” लुटनिकले भने।

त्यस्तै, चीनको वाणिज्य मन्त्रालयले शुक्रबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै अमेरिका र चीनबीच दुर्लभ पृथ्वीको निर्यातलाई अनुमति दिने र प्राविधिक प्रतिबन्ध खुकुलो पार्ने व्यापार ढाँचामा सहमति भएको पुष्टि गरेको छ। मन्त्रालयका प्रवक्ताका अनुसार, चीनले निर्यात नियन्त्रण नियमअन्तर्गतका वस्तुको निर्यात आवेदन समीक्षा र अनुमोदन गरिने छ भने अमेरिकाले बेइजिङविरुद्ध लगाइएका विभिन्न प्रतिबन्धात्मक व्यवस्था पनि रद्द हुने छन्।

चीनले यस हप्ताको शुरूमा दुर्लभ खनिज तत्त्व र विद्युतीय सवारीजस्ता उच्च–टेक उत्पादनमा प्रयोग हुने सामग्रीको निर्यात स्वीकृतिको प्रक्रिया पनि तीव्र पारेको घोषणा गरेको थियो। दुर्लभ खनिज तत्त्वको निर्यातमा बेइजिङको सीमा व्यापार विवादको मुख्य बिन्दु रहँदै आएको छ।

चिनियाँ वाणिज्य मन्त्रालयले बिहीबार बेइजिङले दुर्लभ खनिज तत्त्वका लागि निर्यात इजाजतपत्र आवेदनको समीक्षालाई तीव्र पारिरहेको र ‘निश्चित संख्यामा अनुपालन आवेदन’ स्वीकृत गरेको बताएको छ।

चीनले अप्रिलमा सात दुर्लभ खनिज तत्त्वमा अनुमति आवश्यकता लगाएपछि खनिजको निर्यात नियन्त्रणले बेइजिङ र वासिंटनबीचको पछिल्लो व्यापारिक वार्तामा भन्सार शुल्कलाई पनि उछिनेको देखिन्छ। ती खनिजको निर्यात नियन्त्रणले अमेरिका र विश्वभरका कार, रोबोट, हावा टर्बाइन र अन्य उच्च प्रविधिका उत्पादनहरूको उत्पादनमा बाधा पुर्‍याउने खतरा छ।

मेमा जेनेभामा भएको सम्झौताले दुवै पक्षलाई ट्रम्पले आफ्नो व्यापार युद्ध बढाएपछि लगाइएका दण्डात्मक शुल्क कम गर्न आह्वान गरेको थियो। यद्यपि, फेन्टानिलको व्यापार र एल्युमिनियम तथा स्टिलमा लगाइएको भन्सार शुल्कसँग सम्बन्धित वासिंटनले लगाएका केही उच्च भन्सार शुल्क भने यथावत् छन्।

यी तीव्र रूपमा परिवर्तन भइरहेका नीतिले विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रमा प्रभाव पारिरहेका छन्। आंशिक रूपमा कम्पनी र घरपरिवारले विदेशी सामान किन्न हतार गरेका कारण अमेरिकी अर्थतन्त्र जनवरीदेखि मार्चसम्म वार्षिक ०.५ प्रतिशत दरले संकुचित भएको थियो।

चीनमा पनि कारखाना नाफा मेमा एक वर्षअघिको तुलनामा ९ प्रतिशतभन्दा बढी घटेको छ, जसमा अटो निर्माताले ठूलो गिरावट भोगेका छन्। जनवरी–मेमा उनीहरू वार्षिक आधारमा १ प्रतिशतभन्दा बढी घटेका थिए।

ट्रम्प र अन्य अमेरिकी अधिकारीले भारतसहित अन्य धेरै देशसँग पनि व्यापारिक सम्झौतामा पुग्ने अपेक्षा गरेको संकेत दिएका छन्। “हामी एकपछि अर्को सम्झौता गर्नेछौँ,” लुटनिकले दोहोर्‍याए।