प्रचार नहुँदा ओझेलमा बागलुङको ‘दिज गाउँ’

ढोरपाटन– वरिपरि घना जंगल। छेउमै सुसाउने उत्तरगंगा नदी। नदी किनारमा छ दिज गाउँ। काठै काठले सजाइएका घर र गाउँले जनजीवन। यही दृश्यले आकर्षित गरिरहेको छ आगन्तुकलाई। 

जोडिएर बनेका काठका मौलिक घर र स्थानीयको रहनसहन अझ चाखलाग्दो छ। ढोरपाटन उपत्यकाभन्दा केही पर रहेको दिज गाउँ पर्यटनको सम्भावना भए पनि बत्तीमुनीको अँध्यारो बनेको छ। 

गाउँको मौलिक संस्कृति, भेषभूषा र रहनसहनले यहाँ पुग्ने पर्यटकलाई लोभ्याउने गर्छ। तर विकास र प्रचारप्रसार अभावमा यो गाउँ ओझेलमै छ। ढोरपाटन नगरपालिका–९ स्थित दिज गाउँ प्राकृतिक सुन्दरताले भरिएको छ। ढोरपाटन–निसेलढोर सडक खण्डको पारी पट्टी रहेको दिज गाउँमा बिस्तारै विकासले गति लिन थालेको छ। तर प्रचारप्रसार कत्ति पनि हुन सकेको छैन। प्रकृति र मौलिकतासँग साइनो गाँस्न चाहनेका लागि त योभन्दा अरू गन्तव्य बिरलै छन्।

गाउँको मौलिकता र सुन्दरतालाई बाहिर प्रचार गर्न नसक्दा आगन्तुक दिज गाउँ पुग्न नसकेको ढोरपाटन नगरपालिका–९ का अध्यक्ष खिमबहादुर घर्ती मगरले बताए। लामो समयसम्म स्वास्थ्य, शिक्षा, खानेपानी र विद्युत्‌लगायतका पूर्वाधार नजोडिएको यस गाउँमा स्थानीय सरकार आएपछि बिस्तारै विकास हुन थालेको उनको भनाइ छ। 

दिजलाई पर्यटकीय गाउँ बनाउनका लागि नगरपालिकाले नीति बनाएर काम शुरू गरेको अध्यक्ष घर्ती मगर बताउँछन्। “यो पर्यटकका लागि भर्जिन गाउँ हो, पर्यटकसँग जोड्न नगरपालिकाले नीति बनाउँदै छ, गाउँलाई होमस्टेका रूपमा विकास गर्ने र स्थानीयलाई आय आर्जनसँग जोड्ने प्रयास गरिरहेका छौँ,” अध्यक्ष घर्तीमगरले भने, “स्थानीय उत्पादनलाई बढाउने र बजारीकरणलाई ध्यान दिएका छौँ।”

दिज गाउँमा अहिलेसम्म सडक पुगेको छैन। स्थानीयले बजारबाट बोकेरै उपभोग्य सामान ढुवानी गर्नुपर्ने बाध्यता छ। ढोरपाटन सिकार आरक्षले अवरोध गर्दा गाउँमा सडक नजोडिएको स्थानीय बताउँछन्। यो गाउँमा अहिलेसम्म काठैकाठका बाहेक अन्य वस्तुले बनेका घर छैनन्। बिस्तारै विकासले गति लिन थालेको स्थानीय मनबहादुर घर्तीले बताए। पहिलेदेखि नै समय–समयमा फाट्टफुट्ट पर्यटक आउने गरे पनि धेरै संख्यामा भित्र्याउन नसकेको उनको भनाइ छ।

यस क्षेत्रमा हिउँदको बेला बढी चिसो हुने हुँदा बर्खाको समयमा पर्यटक आउने गर्छन्। पछिल्लो समय निसेलढोर जाने पर्यटक दिज गाउँ पस्ने गरेका छन्। गर्मी छल्न ढोरपाटन आउने पर्यटक घुम्दैफिर्दै दिज गाउँ आउने गरेका छन्। गाउँमा आइपुग्न उत्तरगंगा नदीमा काठे साँघु बनाइएको छ। यो पुल हेर्नका लागि पनि पर्यटक दिज आउने गर्छन्। गाउँ निकै सुन्दर भए पनि बास बस्न व्यवस्थित ठाउँ नहुँदा ढोरपाटनमै आउनु परेको भैरहवादेखि आउनुभएका कुशलराज बेलवासेले बताए। 

“हाम्रो नेपालमा पनि यति सुन्दर ठाउँ छन्, तर यी ठाउँमा अहिलेसम्म विकास नपुग्दा ओझेलमा परेका छन्, मलाइ त ढोरपाटनभन्दा दिज गाउँ धेरै राम्रो लाग्यो तर बस्नका लागि समस्या रैछ,” उनले भने, “राज्यले सडकलगायत अन्य पूर्वाधार विकास गरेमा भविष्यमा पर्यटकीय सम्भावना छ, गाउँका नागरिकलाई शिक्षित र व्यावसायिक बनाउनु पर्ने जरुरी देखियो, यहाँ आउँदा साँच्चिकै गाउँघरमा आएको महसुस भयो।”