नागपञ्चमीका अवसरमा सोमवार काठमाडौँ उपत्यकाका विभिन्न मन्दिर तथा कुण्डमा पूजाअर्चनाका लागि भक्तजनहरू पुगेका छन्।

यो पर्व प्रत्येक वर्ष श्रावण शुक्ल पञ्चमीको दिन मनाइन्छ। यसवर्ष साउनमा अधिकमास परेका कारण सौरमासअनुसार भदौमा यो पर्व परेको हो।

प्रतियोगितामा विश्वका विभिन्न ५२ देशबाट गायनमा १२० र नृत्यमा १२० जना कलाकार छानी नेपाल ल्याएर प्रतिस्पर्धा गराएको थियो।

माधवी नाटक हेर्न केही विशेष दर्शक आए, ती फेरि थिएटर फर्किएनन्। सोही हलमा योगमाया र ययाति मञ्चन गर्दासमेत ती दर्शक आएनन्। लाटो पहाड, चोरको स्वर, खुवालुङ हेर्ने विशेष दर्शकलाई अरू नाटकको चासो छैन।

‘नेपालमा एउटा राजनीतिक आन्दोलन सकिएपछि आन्दोलनमा संलग्न र प्रभावित मान्छेहरू छुट्ने गरेका सन्दर्भमा यस्तो 'एंगल' महत्त्वपूर्ण छ।’

अगस्ति समुद्र नै पिएर सुकाउने ऋषि हुन्। अगस्ति ताराको उदयपछि पृथ्वीमा सुख्खा लाग्छ। गौरा वर्षामा मनाइने पर्व हो। त्यसैले अगस्ति तारा उदयपूर्व नै गौरा मनाइसक्नु पर्छ। साउने तिथिले गौरा मनाउन छेक्दैन।

छनोट भएका पुस्तकमा सुबिन भट्टराईको इजोरिया, विवेक ओजाको ऐँठन, डा. देवीप्रसाद सुवेदीको मनु, प्रदीप रोदनको मफलर र डा. नवराज केसीको शून्यको मूल्य रहेका छन्। 

प्राडा. प्रेम खत्रीले सम्पादन गरेको स्मारिकामा स्वदेशी तथा विदेशी विज्ञहरूका लेख समेटिएका छन्।

विभिन्न देशमा रहेका नेपालीबीचको आपसी सद्भाव र नेपाली भाषा तथा संस्कृतिलाई उनीहरूमाझ जीवन्त राख्न सघाउने उद्देश्यले प्रतियोगिता आयोजना गरिएको हो।

नेवार समुदायले श्रावण शुक्ल प्रतिपदादेखि भाद्र शुक्ल प्रतिपदासम्म धर्मकर्म एवं राम्रो काम गरेर मनाउने  गुँला पर्व मनाउँछन्। यस अवसरमा मनाइने केपु बाजाको पूजा गर्ने परम्परा भने लोप हुँदै गएको छ।

खोटाङका १० वटै स्थानीय तहबाट गायन तथा नृत्य विधामा एक–एकजना गरी २० जना प्रतिभा प्रतियोगिताको फाइनलमा पुगेका थिए। 

पाटन दरबार क्षेत्रका मन्दिरहरूको माथिल्लो पेटीमा बस्न ललितपुर महानगरले लगाएको प्रतिबन्धको पक्ष र विपक्षमा बहस भइरहेको छ। स्थानीय बासिन्दा यसको समर्थनमा देखिएका छन् भने विज्ञहरूले प्रश्न उठाएका छन्।

वरिष्ठ पत्रकार भैरव रिसालले जीवन कर्कलाको पानी जस्तो भएको बताए। मानिसहरू जीवित रहुन्जेलसम्म राम्रो काम गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ।

हरेक भूपी जन्मजयन्तीमा उनलाई सम्झनेहरूले रक्सीको सन्दर्भ झिक्छन्। कसैले राजनीतिलाई लिएर आलोचना गर्छन्। तर भूपीको यथार्थ जीवन कमैले देखे र लेखे। यिनै घटनाले चिमोटेपछि कविताले बुवाबारे संस्मरण लेखिन्।

काठमाडौँको महत्त्वपूर्णस्थल ठमेलस्थित प्रसिद्ध काठमाडौँ गेस्ट हाउसभित्र 'बिटल्स करिडोर' नामको भित्री बाटो थियो। गेस्ट हाउसको पुरानो खण्डमा रहेको त्यो करिडोर २०७२ सालको भूकम्पमा क्षतिग्रस्त भएको थियो।

शुरूमै कथाकी मुख्य पात्र ‘खुशी’को गहिरो चिन्ताले सोचमग्न अनुहार पर्दामा उघ्रिन्छ। उनी कुन चाहिँ सोचमा डुबेकी होलिन्? यसैको जवाफ पाउन चलचित्रले दर्शकलाई सिर्जनात्मक रूपमा पर्खाएको छ। 

हरेलोको दिन खेतमा पूजा गरेर मास, चामल, गहुँ, फापर, तोरी आदिबाट तयार पारिएका विभिन्न परिकार तयार गरी चढाउने गरिन्छ। हरेलो गरेपछि खेत जोत्न र रोपाइँ गर्नु हुँदैन भन्ने मान्यता पनि छ।

'व्यक्तिको योग्यतामाथि मनपरी प्रश्न उठाउने हो भने प्रज्ञा प्रतिष्ठानको ६४ वर्षको इतिहासमा को–को योग्य प्राज्ञ भए एउटा मापदण्ड बनाएर खोजौँ न त। अनि, सबैभन्दा अयोग्य को रहेछ घोषणा गरौँ।'

करिब दुई करोड ६० लाख रुपैयाँमा दुई वर्ष पहिले निर्मित रामायण भवनको उचित संरक्षण हुनसकेको छैन। शिखरकटेरीको ५० रोपनी क्षेत्रलाई संरक्षण गर्न लगाइएको पर्खालसमेत भत्किएको छ। 

प्रदर्शनीमा पौवा चित्रकला, मुरल, समसामायिक, मानवता, विश्व परिवेशलगायत विषयका चित्रकला राखिएका छन्। तीन दिन चल्ने प्रदर्शनीमा ५०० अवलोकनकर्ता आउने आयोजकको अनुमान छ।