घाटु नृत्यमा वाद्य र साज शृंगारभन्दा पनि कारुणिक कथाको व्याख्या गरिएको हुन्छ। कारुणिक र हृदयविदारक गीत गाएर शोकाकुल अवस्था सिर्जना हुँदा गाउने कलाकार र दर्शकसमेत रोएको पाइन्छ। 

मानिस सामाजिक प्राणी भएको हिसाबले हाम्रो समाज र इतिहासमाथि रुचि हुनुपर्छ र त्यो पढिनुपर्छ। ‘ऐँठन’ त्यस्तै समाजको साक्षी हो जो युद्धकालीन दिनसँग काँध जोड्दै बगेको छ।

किराँत राई यायोक्खाका अध्यक्ष जीवन राईले राज्यले आफूहरूको चाड र सांस्कृतिक पहिचानलाई बहिष्करणमा पारेकाले राज्यलाई खबरदारी गर्दै यस वर्षको उँभौली पर्व मनाइएको बताए।

मंसिर शुक्ल पूर्णिमाका दिन बाली भित्र्याएर जाडो छल्न बेँसी झरेकाहरू आजदेखि लेकतिर लाग्ने चलन छ। 

बुद्धको जन्म, ज्ञान प्राप्ति र महापरिनिर्वाण (मृत्यु) वैशाख शुक्ल पूर्णिमाकै तिथिमा परेकाले यस दिन नेपाललगायत विश्वका बौद्ध धर्मावलम्बीले श्रद्धा र भक्तिपूर्वक बुद्ध जयन्ती मनाउने गर्दछन्।

नाटकमा कलाकारले परीको संघर्षरत दन्त्यकथा प्रस्तुत गर्न खोजेका छन्। नाटक वैशाख २४ सम्म मञ्चन हुनेछ।

थापाहिटीमा डोरीले तान्न सक्ने र रथ मिलाउन नसकिने भएपछि क्रेनको सहायता लिएको मच्छिन्द्रनाथको रथ निर्माणका मुख्य नाइके दिलकुमार बाराही बताउँछन्।

कसिसदासका तीन पुस्ताले काठमाडौँलाई नजिकबाट नियाले, अनि तस्वीरमा दृश्यहरू कैद गर्दै गए। यी तस्वीर कसिस मात्र नभइ उनका हजुरबा र बुबासमेतले आ–आफ्नो समयमा देखेका काठमाडौँको परिवर्तनका अभिलेख हुन्।

खडेरी लागेपछि किसानको हौसला र वर्षाका लागि मिथिलाका तत्कालीन राजा जनकले खेतमा हलो जोतिरहेका बेला वैशाख शुक्ल नवमीका दिन जानकी प्रकट भएको किंवदन्ती छ।

कवि राजु स्याङतानको पहिलो कविता संग्रह ‘ओ पेङदोर्जे’ सार्वजनिक भएको छ। कविता संग्रहमा ६ वटा फरक खण्डभित्र ५१ वटा कविता अटाएका छन्।

रथलाई पाटनका विभिन्न स्थानमा परिक्रमा गराइन्छ। हरेक दिन रथ तानेर पुर्‍याइएका ठाउँमा जात्रा मनाउने चलन छ।

विक्रम सापकोटाद्वारा निर्देशित र थुप्रै अन्तर्राष्ट्रिय अवार्डबाट पुरस्कृत ‘हल्कारा’ वैशाख २९ देखि देशभर प्रदर्शन हुँदैछ। यो चलचित्रले द्वन्द्वकालीन समयको कथा बोकेको छ। 

फेस्टिभलका ‘वर्ष फोटो’ विजेता मुगुका पत्रकार राजबहादुर शाहीलाई नगद २५ हजार ५५५ रुपैयाँसहित प्रमाणपत्र प्रदान गरियो।

सम्पदा पुनर्निर्माणमा आर्थिक सहयोग गर्ने दाताको चर्चा धेरै हुन्छ, तर ऐतिहासिक र सांस्कृतिक सम्पदा उस्तै मौलिक संरचनामा बनाउन खटिएका कलाकर्मीहरूको योगदान नभइदिएको भए उही स्वरूपमा ठडिन सम्भव थिएन।

पाटनको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण तथा उपत्यकाकै सबैभन्दा लामो जात्राका रूपमा रहेको रातो मच्छिन्द्रनाथको रथ यात्रा वैशाख शुक्ल प्रतिपदादेखि शुरू भई असार शुक्ल चौथीमा समाप्त हुन्छ। 

नेवार समुदायमा चलेका लोकश्रुति र कतिपय ऐतिहासिक तथ्यसँगै एकै समयमा धेरैजसो जात्रा मनाइनुको प्रमुख कारण प्रकृति अर्थात् मौसमको अर्थसित समेत जोडिएको छ।

पश्चिमा मुलुकमा खरिद गरेका केही धातुका कलावस्तु मसँग पनि छन्, प्रस्तरका बाहेक। अहिले तिनलाई म आफैँ राख्नेछु। पछि मेरा सन्ततिले फिर्ता गर्लान्।

हामीले आफूले जति जानेको छ, त्यति नै पढाइरहेका छौँ। कसैले नाटक निर्माणलाई मात्रै प्राथमिकतामा राखेका छन्। कसैले विषयलाई पनि। यद्यपि, अभिनय र रंगमञ्च सम्बन्धी खेलहरू नै पठनपाठनको मूल विषय हो।

अहिले आधुनिक कंक्रिटको घर हुनुलाई समाजले प्रतिष्ठाको विषय मानेको छ। जसकारण सबैले मौलिक घरलाई छोड्दै कंक्रिटको घर बनाउन थालेका छन्। काठमाडौँ कंक्रिटको शहरका रूपमा परिचित छ।

मुसलमानको सबैभन्दा ठूलो ग्रन्थ कुरान रमजान महिनामा नै अवतरण भएको थियो। दान दिनु, गरिब र दीन दुःखीलाई सेवा गर्नु, जकात निकाल्नु यो महिनाको विशेषता हो।