बच्चा हुर्काउने जिम्मा महिलाको निजी उत्तरदायित्व बनेको छ भने जन्मदर्ता, शैक्षिक प्रमाणपत्र वा नागरिकताजस्ता औपचारिक संस्थामा एकलौटी अभिभावकीय स्वामित्व पुरुषले लिँदै आएको छ।

एकथरीले डा. रामेशलाई नियुक्त नगर्ने सरकारको आलोचना गरे, परराष्ट्रमन्त्री श्रीमती देउवालाई गाली गरे, छिःछिः दूरदूर नै गरे। अनि, मन नपराउनेहरू रमाए, खुच्चिङ त काखीले मात्रै नपुगेर घुँडा मर्काएर गरे।

ट्रम्पले भारतको अर्थतन्त्रलाई 'मृत' भनेका छन्। तर, खासमा केही वर्षयता, भारत विश्वकै सबैभन्दा छिटो वृद्धि हुने ठूलो अर्थतन्त्रका रूपमा अग्रस्थानमा छ र अहिले विश्वको चौथो ठूलो अर्थतन्त्र बनेको छ।

१० जना अस्वस्थ, कमजोर, निरक्षर र सीप नभएको व्यक्तिको तुलनामा दुई जना स्वस्थ, सिपयुक्त, आधुनिक शिक्षा लिएको र प्राविधिक हिसाबले सक्षम व्यक्तिको उत्पादकत्व बढी हुन सक्छ।

किसानले दिनभर खेतमा श्रम गर्छ। उसले उत्पादन गरेको अन्न सस्तो मूल्यमा बिक्छ। अर्कोतिर, एउटा कम्पनीले श्रमिक लगाएर उत्पादन गरेको ‘कोकाकोला’ भने धेरै मूल्यमा बेचिदिन्छ।

पाथीभरामा केबलकार ल्याउँछु भन्ने प्रतिबद्धता अघि सार्दै ताप्लेजुङको फुङलिङ नगरपालिकाको मेयर बनेका थिए कांग्रेस नेता अमिर मादेन।

अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्डयन संगठनको प्रमुख सिफारिसमध्ये एक हो दुर्घटना अनुसन्धान निकायको स्वतन्त्रता। उड्डयन सुरक्षामा गरिने लगानीलाई अनावश्यक खर्चका रूपमा नभई दीर्घकालीन लाभका रूपमा हेर्नुपर्छ।

ढुंगामाटो हटाएझैँ शहरबाट केही हप्तामै लाखौँ कुकुर हटाउन अदालत आदेश दिन्छ। त्यस्तो आदेश दिने देश/समाजका धेरै मान्छे पशुपंक्षीलाई ढुंगामाटोझैँ नै ठान्छन्।

मुलुकी ऐनलाई १९६० को दशकमा औपचारिक रूपमा खारेज गरिए पनि जात र लिंगले सामाजिक मूल्य निर्धारण गर्छ भन्ने यसको दृष्टिकोण आजसमेत सर्वत्र गुन्जिरहेको छ।

विदेशमा अध्ययन गरेर फर्किएका युवाको योगदानले देशमा अपूर्व अवसर सिर्जना गर्न सक्छ। हाम्रो शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, उद्योग, सामाजिक न्याय तथा विज्ञान र प्रविधिका क्षेत्रमा सुधार ल्याउन सक्छ।

परिवर्तन सम्भव छ भनेर अगाडि सरेका महिलाको यस्तो व्यवहारबाट के सिक्ने? कक्षा १२ पढ्दै गरेका जानकी नेपालीजस्ता जल्दोबल्दो युवाले के सिक्ने? के आस गर्ने?

राजनीतिक सहमतिबाट भूमिहीनका समस्या समाधानका लागि सकारात्मक पहल गरिएन भने फेरि पनि भूमिहीनका समस्या समाधान ओझेलमा पर्ने निश्चित देखिन्छ।

‘द्वन्द्वका बेला गाउँबाट मानिससँगै लोकसंगीतको श्रुति परम्परासमेत विस्थापित भइगए। अर्को एउटा जेनेरेसनले त्यो सुन्न–सुनाउनै पाएन। यो ‘ग्याप’ अब कहिल्यै पूर्ति हुन्छ जस्तो मलाई लाग्दैन।’

किड्नी बेच्नेलाई ७५ हजारदेखि डेढ लाख भारु तिर्ने उनले प्रत्यारोपण गरेका बिरामीबाट चार देखि आठ लाख भारु असुल्थे। उनले काठमाडौँमै पनि किड्नी प्रत्यारोपण केन्द्र खोल्ने तयारी गरेको समाचार आएका थिए।

बहुविवाहको मस्यौदाले साँच्चिकै कानूनी रूप लेला भन्ने त्रासकै कारण सामाजिक सञ्जालमा भने बहस छेडिएको मात्रै छैन, अधिकारकर्मी सडकसम्म आउन थालिसके।

अमेरिकी राजनीतिमा इजरायललाई किन सधैँ प्राथमिकता दिइन्छ? अमेरिकी इसाई समाजमा यहुदीप्रति किन यति गहिरो मोह देखिन्छ? किन इरानप्रति अमेरिकी इसाई समाज सधैँ अनुदार हुन्छ?

पाका र अनुभवी डाक्टरको सबैभन्दा ठूलो शक्ति तिनको लामो अनुभव र खारिएको सीप हो। बिरामीको कुरा सुनेर र कतिपय अवस्थामा मनोदशा पढेर उनीहरू रोगको गहिराइ अनुमान लगाउन सक्छन्।

भस्मासुर जमात एनपीएल नै बिथोल्ने ध्याउन्नमा छ, यसका लागि यथाशीघ्र पारसको क्रिकेट सत्ता ढाल्न चाहन्छ। मन्त्री यिनै भस्मासुरहरूको चंगुलमा छन्, यथाशीघ्र छानबिनभन्दा पनि एनपीएल रोक्न लागिपरेका छन्।

‘विपिन जोशीको सरोकारमा जोडिएर आगामी साता विपिनकी आमा र बहिनी इजरायल आउँदै हुनुहुन्छ। उहाँहरूलाई यहाँ राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीसँग भेटवार्ता गराउने पहल भइरहेको छ।’

जलवायु परिवर्तनको समाधान केवल प्रविधिमा छैन। यसको समाधान सामाजिक न्यायमा छ, जसबाट उत्सर्जन गर्ने र असर भोग्नेबीचको असमानता अन्त्य गर्न सकियोस्।