जघन्य अपराधमा जेलसजाय काटिरहेका व्यक्तिहरू सरकारबाट माफी मिनाहा पाएर छुट्ने हद्सम्मको दण्डहीनता, सरकारी सेवाप्रवाहको दुरवस्था र कतैबाट पनि आशा गर्ने ठाउँ देखिनछाड्नुको नतिजा समाजमा छरपस्ट हुँदैछ। 

प्रधानमन्त्री दाहालले चीनमा पाएको न्यानो स्वागत एउटा पाटो हो। तर नेपालमा मूलतः दाहालकै कारण बढ्नथालेको चिनियाँ संशय र त्यसअनुसार दाहाललाई दिइएको ‘सन्देश’ले अर्कै संकेत गर्छ। 

चीनको तिब्बतमा रहेका हिमताल विस्फोटबाट नेपाल सधैँ उच्च जोखिममा रहे पनि क्षति न्यूनीकरणका लागि नेपालले द्विपक्षीय जलवायु सूचना आदानप्रदानका लागि पहल नै गरेको छैन।

विस्तृत शान्ति सम्झौताले स्वीकार गरेको जातीय, भाषिक र सांस्कृतिक पहिचानको विषय संविधानमा उल्लेख नगरिएको भन्दै असन्तुष्ट आदिवासी र जनजाति प्रदेशका नामलाई लिएर पनि आन्दोलनमै छन्।

काठमाडौँ उपत्यकाका स्थानीय तहले पैदलमार्गको संरक्षण गर्नुको सट्टा वन क्षेत्रसमेत मासेर सडक बनाउन थालेका छन्। जसले गर्दा काठमाडौँमा बढ्दै गएको ‘हाइकिङ’को चलनलाई नै नकारात्मक असर गर्न थालेको छ।

वन क्षेत्रमा हुने चोरीतस्करी नियन्त्रणका लागि गठन गरिएको सशस्त्र वन रक्षक बल महिलाविहीन छ। गस्तीका क्रममा महिलालाई पक्राउ गर्ने काम पनि पुरुष कर्मचारीले नै गर्छन्। 

डा. पुष्पराज रिजालले साँझ ६ बजे नेम्वाङलाई फोन गरेका थिए। त्यसबेला नेम्वाङले नै उनलाई आउनुपर्दैन भनेर आश्वस्त पारेका थिए। रिजाल भन्छन्– ‘म ठीक छु। खाना खाएँ। तपाईं आउनु पर्दैन, तनाव नलिनुस् भन्नुभयो।’

विकासका काम गर्नुपर्ने सरकारका कर्मचारी कानून निर्माणमा र कानून बनाउन व्यस्त हुनुपर्ने संघीय संसद्का सांसदहरू विकासनिर्माणका योजनामा अल्झिने प्रवृत्तिले संसदीय अभ्यासको मर्म नै गिजोलिएको छ। 

गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि भैरहवा र लुम्बिनी क्षेत्रको चहलपहल बढ्ने आशाले त्यस क्षेत्रका व्यवसायी उत्साहित थिए। विमानस्थलको सेवा अवरुद्ध भएसँगै उनीहरूमा निराशा बढ्दो छ। 

गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि भैरहवा र लुम्बिनी क्षेत्रको चहलपहल बढ्ने आशाले त्यस क्षेत्रका व्यवसायी उत्साहित थिए। विमानस्थलको सेवा अवरुद्ध भएसँगै उनीहरूमा निराशा बढ्दो छ। 

इतिहास र भूगोललाई मानवजातिको संस्कृति, परम्परा, प्रकृति मात्र नभई देश नै बुझ्ने विषय मानिन्छ। तर त्रिविको केन्द्रीय विभागमा यी विषय पढ्नेको संख्या नगन्य छ। कतिपय क्याम्पसमा त पठनपाठनसमेत बन्द भएको छ।

देशभरका ५८४ क्याम्पसमा विद्यार्थी संख्या घटेर १०० भन्दा कममा सीमित छ। स्नातक तहमा विद्यार्थी नपुगेर चलाउनै मुश्किल परेपछि त्रिभुवन विश्वविद्यालयले क्याम्पसहरूलाई आपसमा गाभिन आह्वान गरेको छ। 

जलवायु परिवर्तनका कारण सिर्जित समस्यासँग जुधिरहेको नेपालले यसका प्रतिकूलतासँग जुध्न अन्तर्राष्ट्रिय कोषबाट पाइने अर्बौं रुपैयाँ अनुदान आफ्नै कारण गुमाइरहेको छ। 

१२ कक्षापछि उच्च शिक्षा पढ्न विदेशिने क्रम बढेसँगै विद्यार्थीको अभावमा देशभरका निजी, सार्वजनिक तथा सरकारी क्याम्पसमा सञ्चालित स्नातक र त्यसमाथिका कार्यक्रमहरू बन्द हुने अवस्थामा पुगेका छन्।

सरदरभन्दा बढी वर्षा र कमजोर भूबनोटका कारण पहिले पानी नै नपर्ने हिमाली जिल्ला मुस्ताङ लगातार बाढी पहिरोको चपेटामा पर्न थालेको छ।

तापक्रम वृद्धिसँगै कम उचाइमा मात्र हुने अन्नबाली तथा फलफूलहरू उच्च हिमाली जिल्लामा समेत उत्पादन हुन थालेका छन्। तत्कालका लागि फाइदाजनक देखिए पनि यो राम्रो संकेत नभएको कृषि वैज्ञानिकहरू बताउँछन्।

बालविवाह, प्रसव वेदनासँगैको पतिवियोग र अभावले डस्दाडस्दै सहनुपरेको पितृशोक पार्वतीका अग्निपरीक्षा थिए। ती सबैलाई जितेर उनले बनाएको प्राकृतिक स्रोतसम्बन्धी विवाद समाधान गर्ने छबि चमत्कार झैँ छ।

विद्युतीय ट्याक्सी खरिदमा खुला बजारमाथि बन्देज लगाउने गरी बागमती र गण्डकी प्रदेश सरकारले ल्याएको मापदण्डलाई अदालत गएर चुनौती दिएका व्यवसायी संघीय सरकारले ल्याउने नयाँ मापदण्डको पर्खाइमा छन्। 

स्वास्थ्य सेवा विभागको पछिल्लो १० वर्षको तथ्यांकअनुसार वर्षको ७ हजार मानिसलाई सर्पले डसेको पाइन्छ। त्यसमध्ये विषालु सर्पको डसाइका घटना सरदर ८५० वटा छन् जसमा २०० को मृत्यु हुन्छ।

वन क्षेत्रको जग्गा ओगटेर केबलकार कम्पनी बढाउँदै गएका नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्र ढकालले पूर्वको प्रसिद्ध धार्मिक स्थल पाथीभरामा पनि केबलकार निर्माण अघि बढाएका छन्।